Η Λαμπρή στο Κερί

Κυριακή των Βαϊων.

Μαζεύανε τα βάγια,ένα είδος φοίνικα χωρίς σπόρους,από μια περιοχή εδώ στο Κερί που λεγότανε Βαγιά.Ο παππάς και οι επίτροποι κόβανε τα φύλλα και φτιάχνανε,άλογα,ήλιους και σταυρούς.Επίσης φτιάχνανε ματζέτα από βιολέτες,ένα κλωνάρι ελιάς και λεβάντα και βάζανε το σταυρό μαζί και τα μοιράζανε στην εκκλησία.Τα άλογα και τους ήλιους τους κρεμάγανε μέσα στην εκκλησία στα μανουάλια και στους πολυελαίους και την ώρα του ευαγγελισμού, που ο παππάς έλεγε: λάβανε των Βαϊων τους κλάδους, τρέχανε και τα τραβάγανε.αρκετές φορές ο παππάς θύμωνε αλλά αυτό το έθιμο υπάρχει μέχρι και σήμερα.Το αγιασμένο βαγί,το βάζανε στους καρπούς,στο στάρι για προστασία να μην χαλάει μέσα στην αποθήκη,γιατί το θεωρούσαν ιερό.Από το βαγί φτιάχνανε δαχτυλίδια και τα φοράγανε για να μην βγάλουν κορωνυχίδες.Το φαγητό είναι το ψάρι με σκορδαλιά,από την Μεγάλη Δευτέρα αρχίζει αυστηρή νηστεία.Το βράδυ της Μεγάλης Τετάρτης γινότανε ακόμα και σήμερα το ευχέλαιο.Εχήρευαν οι καμπάνες από την Μ. Πέμπτη το πρώϊ δεν χτυπούσαν ούτε πένθιμα.
Προτού χηρέψουν βάζανε τα αυγά μέσα στην μπογιά και τα αφήνανε.Τα σκεπάζανε και τα βάφανε το Μ.σάββατο.Την ίδια μέρα ανάπιαναν και το προζύμι για το ψωμί του Σαββάτου.Επίσης την Μεγάλη Παρασκευή δεν σκουπίζανε προς ένδειξη πένθους.

Το πρωϊ της Μ.Π. οι επιτρόποι βγαίνανε στα σπίτια και μοιράζανε κεριά για το βράδυ της ανάστασης.Το βράδυ της Μ.Π ήταν οι ακολουθία των 12 Ευαγγελίων.Οι γυναίκες παίρνανε κλωστές και πλέκανε γαϊτάνι.Το κάνανε στην αρχή της λειτουργίας και σε κάθε ευαγγέλιο κάνανε και ένα κόμπο.Αυτά τα κρατούσαν σαν φυλαχτό.Μαζί με το βαγί τα φύλαγαν και έφτιαχναν φυλαχτά.Από το βράδυ της Μ.Π ο παππάς αλλά και η ποδιά της Παναγίας φορούσαν μαύρα ρούχα.Η ποδιά είναι το ύφασμα που βάζουν μπροστά στο εικόνισμα της Παναγίας.Ο Εσταυρωμένος έβγαινε στο 11 ευαγγέλιο και μέχρι σήμερα έτσι γίνετε σε όλο το νησί.Αξίζει να σημιωθεί ότι πάντα το "σήμερον κρεμάται επί ξύλου" το έλεγε πάντα όποιος είχε την καλυτερη φωνή,και πως είναι δυνατόν να ξεχάσω την χαρακτηριστική φωνή του Παναγιώτη του Κουκή.Την Μ.Π δεν σήμαιναν οι καμπάνες.Μόλις ξυπνάγανε πίνανε ξύδι και δεν σκούπιζαν.
Πρίν την αποκαθίλωση ο Εσταυρωμένος βγαίνει σε λιτανεία σε όλο το χωριό.Οι γυναίκες είναι έξω από τα σπίτια τους με λιβανηστήρια και κάνουν δεήσεις στο μισοχώρι.Ο επιτάφιος στολίζετε στην εκκλησία από γυναίκες και κορίτσια του χωριού που τον στολίζουν με λουλούδια που φέρνουν απο τους κήπους τους.Το βράδυ η πρώτη στάση η "ζωή εν τάφω" και η δυεύτερη στάση το "άξιον εστί" λεγόντουσαν μέσα στην εκκλησία ενώ η τρίτη στάση λεγόνταν στην περιφορά του επιταφίου στο χωριό.Εκείνο το βράδυ μόλις επιστρέφανε στην εκκλησία υπήρχε και το έθιμο της καψαλιάς.Ο ένας έβαζε φωτιά στα μαλλιά του άλλου με κερί.Εκτός από αυτό το έθιμο το βράδυ εκείνο πριν το ευαγγέλιο, ο παππάς αλλάζει τα άμφια από μαύρα σε φωτεινά,την ποδιά της Παναγίας αλλά και οι μυροφόρες που ακολουθούσαν με άσπρα νυφιάτικα φορέματα με μαύρο σάλι, τα άλλαζαν και φορούσαν λευκά.Το Μ.Σ το πρωϊ ο παππάς θα βαρέσει το κομμάτι.Μετά άρχιζαν να χτυπούν οι καμπάνες και οι νοικοκυρές σκούπιζαν και τα σκουπίδια τα έβαζαν σε ένα πήλινο παδελάκι και το χτυπούσαν με δύναμη έξω από την πόρτα λέγοντας:Στη πομπή των Οβραίωνε,στην χαρά του Χριστού μας.
Επίσης ζυμώνανε κουλούρες και το πρώτο ζυμαράκι το κάνανε σταυρό και βάζανε ένα αυγό επάνω και αφού το ψήνανε το βάζανε στο εικόνισμα.Η Ανάσταση γινότανε το χάραμα της Κυριακής πριν 30-35 χρόνια και όχι τα μεσάνυχτα του Σαββάτου που γίνετε σήμερα.Στόλιζαν την εκκλησία με δάφνες και μυρτιές,χτύπαγε η καμπάνα και πηγαίνανε όλοι με τα κεριά που είχαν μοιράσει οι επιτρόποι.
Γυρίζοντας στο σπίτι τρώγανε την μαγειρίτσα.
Το τραπέζι της Λαμπρής ήτανε με κατσίκι ή αρνί στην σούβλα.Αργά το απόγευμα στο προάυλιο της εκκλησίας γινόταν πανηγύρι με τρικούβερτους χορούς και γλέντι.Το επίσημο όμως πανηγύρι γινόταν την Νια Δευτέρα ,το οποίο εξακολουθεί να γίνετε ακόμα και σήμερα.Πιό παλιά σε αυτό το πανηγύρι γινόνταν και τα προξενιά.Αν κάποιος ενδιαφερόταν για κάποια κοπέλα ήταν ευκαιρία να την ζητήσει για χορό.Όποιος χόρευε με κάποια κοπέλα,έλεγαν να και άλλος γάμος.Τις επόμενες ημέρες ακουγόταν σμπάρα ότι έδεσε ο γάμος.

Επίσης την Δευτέρα του Πάσχα όποια ήταν νύφη,φρεσκοαραβωνιασμένη ή φρεσκολογοδοσμένη οι συγγενείς πήγαιναν στο σπίτι της επίσκεψη και για δώρο έφερναν μια λουρίδα παστέλι και ένα γλυκό πιοτό.